Natuurversterkingsproject

De offshore windparken Borssele III en IV zijn ontworpen om bij te dragen aan een gezonde biodiversiteit in de Noordzee. Blauwwind heeft in samenwerking met De Rijke Noordzee een achtjarig natuurversterkingsproject opgezet om de lokale biodiversiteit te monitoren. De eerste pilot ging van start in oktober 2020.

Hierin werd onderzocht of oesters zich blijvend kunnen vestigen in het windpark en of dit nieuw zeeleven aantrekt. Voor de pilot werden op vier verschillende locaties oestertafels met meer dan 2400 platte oesters uitgezet rondom de fundering van windturbines.

De meest recente monitoring van de oestertafels vond plaats in juli 2021. Tijdens het onderzoek stonden een aantal vragen centraal:

Wat zijn het overlevingspercentage en de groeisnelheid van de platte oesters?
Produceren de platte oesters larven?
Zijn er oesters besmet met de oesterparasiet (Bonamia ostreae)?
Hoe ontwikkelt de biodiversiteit zich in het algemeen op de verschillende substraten?
Zijn er soortspecifieke reacties op stroomrichtingen of op de steengrootte in de steenbestorting?
Correleren de video- en fotogegevens die de onderwaterrobot (ROV) verzamelde van de soorten met de eDNA-data?
Welke soorten treffen we niet aan, of alleen aan de hand van specifieke methodes?

Het monitoren bestond uit het meten van de groei van de oesters, het nemen van watermonsters voor larven- en eDNA-analyse, en het nemen van oestermonsters uit de kooien voor voortplantings- en Bonamia-status. Daarnaast voerde de ROV een video- en fotoanalyse uit van de steenbestorting. Ook brachten we een schelpenlaag aan rondom de voet van de windturbines om de biodiversiteit te stimuleren.

Onderzoekers van Blauwwind en De Rijke Noordzee voltooiden de operatie met het schip Isle of Jura, ondersteund door Van Oord. Het werk op acht locaties werd binnen vier dagen veilig afgerond. Voorafgaand aan de klus werden gedetailleerde processtappen opgesteld om juiste DNA-bemonstering en beoordeling van omstandigheden te garanderen. De ROV ontving duidelijke instructies om de best mogelijke foto’s te maken op de juiste locaties.

De resultaten

In de maanden hierna werden de verzamelde gegevens geanalyseerd. De belangrijkste resultaten waren zeer positief: ruim 96% van de oesters overleefde de eerste winter na plaatsing in 2020. Gemiddeld genomen groeiden de oesters en de oesterparasiet werd niet aangetroffen. De oestertafels bleven intact en werden op veilige wijze opnieuw geplaatst in de aanloop naar de volgende monitoringsoperatie, die gepland staat voor 2023.

In en rond de oestertafels werd een rijke verscheidenheid aan onderwaterleven aangetroffen. Kwalitatief onderzoek van de fauna in schraapmonsters en op oesterschelpen wees uit dat de oesters (of in elk geval de oestertafels) bijdragen aan een rijk onderwaterleven. Er werden verschillende groepen diersoorten geïdentificeerd – van vissen tot schaal- en weekdieren.

Helaas werden er tijdens de operatie van 2021 geen oesterlarven gevonden. Ook was de DNA-analyse niet volledig succesvol. Het DNA is in 2022 opnieuw bemonsterd en de larven krijgen speciale aandacht in de monitoringsoperatie van 2023.

De beelden van de onderwaterrobot bevestigden de positieve bevindingen over de maritieme biodiversiteit. Het team constateerde in 2021 een kleine toename van het aantal op beeld vastgelegde soorten ten opzichte van het jaar ervoor.

Over het geheel genomen zijn de resultaten zeer positief. Blauwwind en De Rijke Noordzee kijken beide uit naar voortzetting van de samenwerking met de volgende monitoringsoperatie in 2023.